Afstellen bonenmaler door schommelingen in luchtvochtigheid
Relatieve luchtvochtigheid
Voor baristi met een espressomolen is de zogenaamde relatieve luchtvochtigheid in de omgeving van het allergrootste belang. Hoe hoger het percentage, hoe meer de lucht verzadigd is met waterdamp. Als de relatieve luchtvochtigheid 100% bedraagt zal condens ontstaan.
Gemalen koffie is wateraantrekkend ofwel hygroscopisch. Dit betekent dat koffie de eigenschap heeft om uit de lucht waterdamp te onttrekken. Hoe hoger de relatieve luchtvochtigheid in de ruimte waar de molen geplaatst staat, hoe meer vocht de koffie zal aantrekken.
Voortgangscontrole
Voor de barista betekent dit, dat hij/zij er rekening mee moet houden dat koffie in vochtige omgevingen plakkerig wordt en bij espressobereiding een langere extractie zal veroorzaken. Bittere espresso of het slecht of helemaal niet doorlopen van de espresso is het logische gevolg.
In het belang van een superieure espresso moet de barista een paar keer per dag de luchtvochtigheid meten. Stijgt de luchtvochtigheid, dan moet hij/zij de molen grover afstellen. Daalt de luchtvochtigheid, dan moet de koffie fijner worden gemalen.
Winter en zomer
Bij de wisseling van de seizoenen moet de barista letten op nog sterkere fluctuaties in de luchtvochtigheid.
Door het zeeklimaat in Nederland hebben we in onze huizen namelijk ‘last’ van grote verschillen in relatieve luchtvochtigheid tussen zomer en winter. De belangrijkste oorzaak is de verwarming: in de zomer staat de verwarming niet aan en staan de ramen vaak open. Dan is de luchtvochtigheid binnen hetzelfde als buiten en vaak 70% of hoger.
In de winter wordt de koude buitenlucht (die altijd droger is dan in de zomer) in huis verwarmd waardoor de luchtvochtigheid zal dalen. In periodes met vorst zal de luchtvochtigheid zelfs terug kunnen lopen naar 30%.
Pas op
In de vroege winterochtend als de binnentemperatuur gedurende de nacht is gedaald, is de luchtvochtigheid ten opzichte van de avond vaak een stuk hoger. Voor baristi die ’s ochtends vroeg in een afgekoelde (nog niet opgewarmde) ruimte espresso malen en bereiden is het dus oppassen geblazen.
Foto: Alba fotografie